I. LỊCH SỬ BỆNH VIÊM GAN SIÊU VI C
1.Siêu vi C :
Được phát hiện năm 1989. Virus này lan truyền qua đường máu , như viêm gan B, nhưng hiếm khi lây qua đường tình dục . Viêm gan C thường được gọi là một “bệnh thầm lặng” vì nhiều bệnh nhân mang virus không có triệu chứng và không cảm thấy bệnh . Hiện tại không có thuốc chủng ngừa để bảo vệ bạn khỏi bị viêm gan C . Tuy nhiên khi đã nhiễm và bị viêm gan C thì vẫn có cách điều trị.
2. Bệnh viêm gan C:
Viêm gan C là một bệnh do virus lan truyền rộng rãi và Tổ chức Y Tế thế giới ước tính có 170 triệu người trên thế giới đang mắc bệnh. {WHO, 2000}
Virus viêm gan C có 6 kiểu chính, gọi là kiểu gen.
Kiểu gen không ảnh hưởng đến độ nặng của bệnh nhưng sẽ ảnh hưởng đến việc bạn sẽ được điều trị như thế nào. Kiểu gen của virus được xác định bằng xét nghiệm máu trước khi bắt đầu điều trị.
Việc xác định kiểu gen là vấn đề quan trọng vì có một số kiểu gen dễ điều trị hơn một số kiểu gen khác. Điều này có nghĩa là việc điều trị sẽ khác nhau tùy theo kiểu gen. Các loại kiểu gen được mô tả như sau:
Kiểu gen 1 được tìm thấy chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ (khoảng 70% người bị viêm gan C ở những vùng này bị nhiễm kiểu gen 1). Loại này khó điều trị hơn và cần 48 tuần để diệt sạch virus.
Kiểu gen 2 và 3 dễ điều trị hơn, và nhiều bệnh nhân mắc thể viêm gan này có thể làm sạch virus chỉ sau 24 tuần điều trị (khoảng 30% người bị viêm gan C ở châu Âu và Bắc Mỹ bị nhiễm kiểu gen 2 và 3). Kiểu gen 2 và 3 cũng thường gặp ở Úc và vùng Viễn Đông.
Kiểu gen 4 thường gặp ở Trung Đông và châu Phi và được điều trị trong 48 tuần, như kiểu gen 1 (khoảng 90% người bị viêm gan C ở Trung Đông và châu Phi bị nhiễm kiểu gen 4).
Kiểu gen 5 & 6 hiếm hơn, và được điều trị trong 48 tuần, như kiểu gen 1 & 4. ( ở Việt Nam kiểu gen 6 chiếm tỷ lệ cao khoảng 20%, chỉ sau kiểu gen 1)
3. Chức năng của gan, và virus viêm gan C ảnh hưởng đến gan như thế nào?
Gan là một trong những cơ quan lớn nhất và quan trọng nhất trong cơ thể. Gan nằm dưới khung sườn bên phải, phía trên dạ dày. Gan chịu trách nhiệm:
- Dự trữ vitamin, khoáng chất , sắt và đường cho cơ thể và chuyển hóa thức ăn
- Sản xuất những protein cơ bản và những chất đông máu.
- Kiểm soát nồng độ hormone và các chất hóa học trong máu
Hóa giải chất độc
Bạn không thể sống nếu không có gan. Nếu gan bị bệnh, chức năng gan sẽ bị ảnh hưởng, và bạn sẽ thấy sức khỏe thay đổi. Tổn thương gan do virus viêm gan C có thể tiến triển chậm trong nhiều năm, nên việc phát hiện và điều trị rất quan trọng. Những thông tin về tác hại của viêm gan C và điều trị như thế nào được trình bày trong phần sau.
4.Bạn bị nhiễm bệnh như thế nào?
Người ta thường bị nhiễm viêm gan C qua:
- Truyền máu bị nhiễm hay những chế phẩm của máu trước năm 1991
- Tiếp xúc với máu của người bị nhiễm (sử dụng chung dao cạo râu, kéo, bàn chải đánh răng, bông băng vệ sinh, băng vết thương)
Tất cả những tình huống (trong hay ngoài y khoa) có sử dụng hay tái sử dụng những dụng cụ không được vô trùng cẩn thận như những trường hợp sau:
- Dùng chung kim tiêm hay ống chích
- Bị kim tiêm đâm phải (ví dụ như khi y tá tiêm chích thuốc)
- Chữa răng
- Xăm mình, châm cứu xỏ lỗ tai không vô trùng
- Truyền bệnh qua những hành vi tình dục có nguy cơ cao gây chảy máu, giao hợp lúc có kinh
- Sử dụng những vật dụng vệ sinh cá nhân bị nhiễm
- Truyền từ mẹ sang con (hiếm gặp)
- Ở nhiều người, không biết được đường lây nhiễm
5.Làm thế nào để tránh lây bệnh viêm gan siêu vi C cho người khác?
Bạn không bị lây (hay truyền bệnh) khi hắt hơi, ho, hôn, ăn chung chén bát, sử dụng chung nhà vệ sinh hay qua những hành vi giao tiếp thông thường. {WHO Fact Sheet 164, 2000}
Tuy nhiên, bạn cần thực hiện một số biện pháp để đề phòng lây bệnh cho người khác:
Tránh dùng chung kim tiêm hay những vật dụng tương tự (như xăm mình, tiêm chích thuốc, kim châm cứu…)
Tránh những hành vi tình dục có nguy cơ cao gây chảy máu và tránh giao hợp khi hành kinh (sử dụng bao cao su làm giảm nguy cơ)
Làm sạch vết máu (dùng găng cao su và chất khử trùng)
Tránh sử dụng chung những vật dụng vệ sinh cá nhân (bàn chải đánh răng, dao cạo, cắt móng tay) vì chúng có thể dây máu
Phụ nữ nên cẩn thận khi hành kinh và nên vứt bỏ băng vệ sinh vào nơi an toàn
Điều quan trọng là bạn cần suy nghĩ về khả năng lây bệnh cho người khác vì hai lý do:
- Bạn có thể tránh được nguy cơ một khi đã khỏi bệnh
- Bạn có thể tránh được việc truyền bệnh cho người khác
Vấn đề quan trọng là cần hiểu rõ về viêm gan C và chuẩn bị cho điều trị diệt virus
>>> Xem ngay thuốc điều trị viêm gan c mới nhất bệnh nhân uống điều trị tại nhà.
II. ĐIỀU GÌ XẢY RA KHI BẠN MẮC VIÊM GAN C?
Khi mắc bệnh, virus viêm gan C đi từ máu đến gan và sinh sôi ở đó. Cùng lúc đó, cơ thể bạn bắt đầu chống lại nhiễm trùng. Viêm gan C được xem là “một bệnh thầm lặng”. Chỉ khoảng 1/3 người mắc bệnh có biểu hiện triệu chứng và những triệu chứng này thường nhẹ -nên bạn có thể không hề biết là mình đã mắc bệnh
1.VIÊM GAN C CẤP
Khoảng thời gian ngắn (thường là 6 tháng) sau khi nhiễm bệnh thường được gọi là giai đoạn cấp của bệnh. Bệnh nhân bị viêm gan C cấp hiếm khi có biểu hiện triệu chứng. Đó là lý do tại sao viêm gan C thường được gọi là “yên lặng”. Điều này không có nghĩa là tổn thương gan không xảy ra. Trong thời gian này, một số bệnh nhân (khoảng 15-30%) có khả năng tự vượt qua (“diệt sạch”) virus mà không cần điều trị. Dấu hiệu duy nhất cho thấy họ đã mắc bệnh là sự hiện diện của kháng thể chống siêu vi C trong máu. Tìm thấy kháng thể này không có nghĩa là bạn đang mắc bệnh mà chỉ là dấu hiệu cho thấy bạn đã mắc bệnh ở một thời điểm nào đó. Một xét nghiệm PCR trong máu mới biết được bạn đang mang virus trong người hay không. Điều đáng tiếc là hầu hết bệnh nhân đều không tự diệt sạch được virus trong giai đoạn cấp (có thể xem xét khả năng điều trị nếu tìm thấy virus trong giai đoạn cấp). Bệnh sau đó chuyển sang giai đoạn mãn, như mô tả dưới đây.
>>> Xem ngay thuốc điều trị viêm gan C cấp giá rẻ hơn nhà thuốc bệnh viện.
2.VIÊM GAN C MẠN TÍNH
Nếu virus vẫn tồn tại trong máu (và gan) trên 6 tháng sau khi nhiễm bệnh, bạn đã bị viêm gan C mạn tính . Cơ may khỏi bệnh rất hiếm nếu không điều trị . Ở giai đoạn này, có thể bắt đầu có những tổn thương nặng hơn cho gan. Bạn có thể thấy có triệu chứng của bệnh trong giai đoạn này.
Người bị viêm gan C mạn tính có thể thấy mệt mỏi khó tập trung, thấy ốm yếu, đau cơ hay đau khớp, thấy lo lắng hay chán nản .Hầu hết bệnh nhân đều không cór triệu chứng và không cảm thấy bệnh. Việc không có triệu chứng có thể kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên, virus vẫn tiếp tục sinh sôi nảy nở trong gan. Chúng gây viêm gan và tăng nồng độ của nhiều men gan (AST và ALT) có thể đo được trong máu. Kết quả là tổn thương gan (gọi là xơ hóa ) có thể lan rộng và dẫn đến xơ gan . Khi xơ gan, mô xơ xâm lấn và thay thế mô gan bình thường, làm hỏng những chức năng quan trọng của gan như tiêu hóa và giải độc. Khoảng 20% bệnh nhân viêm gan C bị xơ gan. Xơ gan là một bệnh nặng có nhiều biến chứng nghiêm trọng nên phải điều trị tích cực . Ghép gan là biện pháp điều trị duy nhất để điều trị xơ gan nặng. Nếu không điều trị, xơ gan sẽ dẫn đến những biến chứng nặng và ung thư gan.
Bệnh nhân bị viêm gan C có thời gian tiến triển bệnh khác nhau và không thể dự đoán được chính xác. Nhiều bệnh nhân chỉ bị thay đổi ít sau 20-30 năm, trong khi nhiều người bị xơ gan sau 10 năm hay ngắn hơn . Điều cần lưu ý là tốc độ tiến triển đến bệnh gan KHÔNG phụ thuộc vào kiểu gen hay số lượng virus bạn đang mang. Tuy nhiên, các chuyên gia đã nhận biết được những yếu tố có thể làm bệnh tiến triển nhanh hơn:
- Lớn tuổi tại thời điểm nhiễm bệnh
- Phái nam
- Uống rượu bia
- Đồng nhiễm virus viêm gan B (HBV) hay HIV
- Thừa cân, béo phì
- Tiểu đường
- Hút thuốc
>>> Những thuốc điều trị viêm gan tốt nhất thị hiện nay mà bạn cần phải biết để bảo vệ gia đình và người thân.
III. ĐIỀU TRỊ VIÊM GAN C
Trước đây phác đồ điều trị viêm gan c mạn hay được dùng nhất tại VN là phác đồ phối hợp 2 thuốc: Peg-Interferon + Ribavirin.
Phác đồ điều trị viêm gan c mạn phải do BS chuyên khoa chỉ định vì nó phụ thuộc vào kiểu gen của HCV.
Phác đồ điều trị viêm gan c mạn hiện nay chủ yếu là dùng các loại thuốc uống (DAAs) như: Sofosbuvir, Ledipasvir, Daclatasvir, Elbasvir, Grazoprevir, Velpatasvir …
Phác đồ điều trị viêm gan c mạn dùng các loại thuốc uống (DAAs) có thời gian điều trị trung bình 12 tuần, một số trường hợp cần kéo dài 16-24 tuần.
Phác đồ điều trị viêm gan c mạn bằng DAAs được công nhận và dùng rộng rãi từ năm 2013, nhiều công trình nghiên cứu được công bố cho thấy: Tỷ lệ khỏi bệnh từ 93 – 99%. Các thuốc DAAs phải dùng phối hợp, không được dùng đơn chất. Các phác đồ có DAAs có thể hoặc không phối hợp với Ribavirin.
Phác đồ điều trị cụ thể:
Ngày 20 tháng 9 năm 2016, Bộ Y Tế đã ký văn bản số 5012/QĐ-BYT ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh viêm gan vi rút C.
Tóm tắt một số phác đồ điều trị viêm gan C mạn (kiểu gen 1, 2 và 6) theo hướng dẫn của Bộ Y Tế Việt Nam.
- Phác đồ điều trị viêm gan vi rút C mạn trên người bệnh không xơ gan:
– Kiểu gen 1 (típ 1):
- Sofosbuvir/Ledipasvir thời gian điều trị 12 tuần. (Thuốc đã có ở VN)
- Sofosbuvir + Daclatasvir thời gian điều trị 12 tuần (Thuốc đã có ở VN)
- Elbasvir/Grazoprevir thời gian điều trị 12 tuần
- Sofosbuvir/Velpatasvir thời gian điều trị 12 tuần
- Kiểu gen 2 (típ 2):
- Sofosbuvir + Daclatasvir thời gian điều trị 12 tuần (Thuốc đã có ở VN)
- Sofosbuvir + Ribavirin thời gian điều trị 12 tuần (Thuốc đã có ở VN)
- Sofosbuvir/Velpatasvir thời gian điều trị 12 tuần
- Kiểu gen 6 (típ 6):
- Sofosbuvir/Ledipasvir thời gian điều trị 12 tuần. (Thuốc đã có ở VN)
- Sofosbuvir + Daclatasvir thời gian điều trị 12 tuần (Thuốc đã có ở VN)
- Sofosbuvir/Velpatasvir thời gian điều trị 12 tuần
- Phác đồ điều trị viêm gan vi rút C mạn trên người bệnh xơ gan còn bù:
– Kiểu gen 1 (típ 1):
- Sofosbuvir/Ledipasvir thời gian điều trị 24 tuần. (điều trị 12 tuần + Ribavirin)
- Sofosbuvir + Daclatasvir thời gian điều trị 24 tuần. (điều trị 12 tuần + Ribavirin)
- Elbasvir/Grazoprevir thời gian điều trị 12 tuần
- Sofosbuvir/Velpatasvir thời gian điều trị 12 tuần
– Kiểu gen 2 (típ 2):
- Sofosbuvir + Daclatasvir thời gian điều trị 12 tuần
- Sofosbuvir + Ribavirin thời gian điều trị 16 – 20 tuần
- Sofosbuvir/Velpatasvir thời gian điều trị 12 tuần
- Kiểu gen 6 (típ 6):
- Sofosbuvir/Ledipasvir thời gian điều trị 24 tuần. (điều trị 12 tuần + Ribavirin)
- Sofosbuvir + Daclatasvir thời gian điều trị 24 tuần. (điều trị 12 tuần + Ribavirin)
- Sofosbuvir/Velpatasvir thời gian điều trị 12 tuần
IV.NHỮNG VẤN ĐỀ TIẾP THEO
Điều trị thành công thường cải thiện chất lượng cuộc sống và có thể là tuổi thọ của bạn. Tuy nhiên, trong những tháng tiếp theo bạn phải điều chỉnh cách sinh hoạt để thích nghi với bệnh tật và chế độ điều trị. Điều trị viêm gan C mãn tính sẽ gồm nhiều lần tái khám và xét nghiệm. Cũng có thể có những tác dụng phụ ảnh hưởng đến sinh họat thường nhật. Điều này tạo thêm những áp lực cho đời sống gia đình, công việc và xã hội của bạn.
Bạn không nên chịu đựng những gánh nặng này một mình. Gia đình, bạn bè và đồng nghiệp có thể giúp bạn bằng nhiều cách và sẽ ổn thỏa nếu bạn yêu cầu được giúp đỡ. Vấn đề bạn đang đối diện có thể ít gây căng thẳng trong quan hệ nếu bạn thảo luận trước một cách cởi mở. Cũng hữu ích nếu như bạn vẫn duy trì những thích thú hay quan tâm khác.
Đề nghị giúp đỡ trong công việc nhà – bạn có thể dễ mệt hơn, cáu kỉnh hơn và cảm thấy ốm sau khi sử dụng thuốc.
Tập thể dục nhẹ như đi xe đạp, đi bộ, bơi hay yoga giúp bạn bớt đau cơ, cải thiện cảm giác khỏe khoắn và giúp dễ ngủ.
Nếu bạn cảm thấy khó tập trung khi làm việc, thử giảm bớt công việc hay báo cho cấp trên biết để giảm bớt công việc. Những lựa chọn khác là: làm việc bán thời gian, giờ làm việc linh động, hay làm việc tại nhà một hay vài ngày trong tuần để giúp bạn xoay sở.
Nếu bạn bị căng thẳng hay kích thích, điều này cũng có thể là do điều trị. Những người đã điều trị xong có thể giúp bạn lời khuyên hữu ích. Bạn có thể tham gia vào một nhóm người đang điều trị viêm gan C hay câu lạc bộ người bệnh.
Bạn cũng cần xem lại chế độ ăn. Khi gan bạn hoạt động không tốt, bạn có thể thấy giảm thèm ăn, hay có một vài thức ăn làm bạn không khỏe. Nói chung tốt hơn là bạn nên ăn nhiều bữa ăn nhẹ trong ngày, hơn là ăn một vài bữa ăn lớn. Điều quan trọng nhất là bạn cần ăn một chế độ cân bằng những nhóm chất dinh dưỡng chính yếu.
Những quan hệ cá nhân của bạn cũng có thể bị ảnh hưởng. Những người khác có thể không thấy những triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị và nếu họ trông bạn vẫn không có vẻ gì là bệnh, người ta có thể không biết là bạn đang có bệnh hay không thông cảm với những yêu cầu của bạn. Nếu bạn luôn là người “cái gì cũng làm”, người bạn đời của bạn có thể bị áp lực vì lúc này phải gánh thêm trách nhiệm. Sự kích thích hay mất ngủ có thể làm cuộc sống chung thêm khó khăn và đời sống tình dục có thể bị ảnh hưởng. Bạn bè và gia đình cần giúp đỡ và thông cảm để bạn vượt qua những khó khăn này. Đôi khi, có thể cần đến tư vấn chuyên nghiệp về mối quan hệ và bác sĩ hay điều dưỡng có thể khuyên nhủ bạn. Chỉ cần bạn có nghị lực và cố gắng, tất cả sẽ vượt qua.
V. Điều trị viêm gan C hết bao nhiêu tiền?
Hiện nay có rất nhiều thuốc điều trị viêm gan C và với giá thành cũng khác nhau. Bài viết chỉ đề cập đến một số thuốc và phác đồ điều trị thông thường để bệnh nhân ước chừng mình sẽ điều trị khỏi viêm gan C với chi phí bao nhiêu:
Với những bệnh nhân điều trị trong vòng 12 tuần:
Nếu điều trị bằng thuốc Ledvir (giá khoảng 11.000.000/ hộp) chi phí điều trị tầm 33.000.000
Nếu điều trị bằng thuốc Zepatier (giá khoảng 23.500.000đ/hộp) chi phí điều trị khoảng 70.500.000đ.
Nếu điều trị bằng thuốc xách tay của Ân Độ như: Thuốc Ledviclear, thuốc Hepcinat LP, thuốc Myhep Lvir… (giá thuốc giao động từ 5.500.000/ hộp đến 6.500.000/hộp) thì chi phí điều trị là khoảng từ 16.500.000đ đến 19.500.000đ
Với những bệnh nhân có xơ gan đi kèm điều trị trong vòng 24 tuần thì lượng thuốc là gấp 2 lần
Ngoài Ledipasvir 90mg kết hợp Sofosbuvir 400mg thì còn có phác đồ điều trị kết hợp Daclatasvir 60mg và Sofosbuvir 400mg với giá thành 1 số sản phẩm như sau: Thuốc Natdac+ Thuốc Hepcinat, Thuốc Myhep+ Thuốc Tasvir, Thuốc Sofren+ Tasvir…
Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn về điều trị dứt điểm viêm gan siêu vi C mạn cũng như hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả.
Hãy gửi email cho chúng tôi những vẫn đề bạn đang gặp phải về địa chỉ email: anhemduocpham@gmail.com hoặc để lại bình luận phía trên bài viết.
Điện thoại tư vấn: 0981555042
Chúc bạn và gia đình sức khỏe, hạnh phúc!
>> Xem thêm bài viết chi tiết về các thuốc điều trị viêm gan C tại đây.